༼མེ་སྒྱོགས་དང་ནད་འབུ། ངར་ལྕགས༽ དཔེ་ཀློག་ཟིན་བྲིས་།
དེབ་འདིའི་ཁ་བྱང་གཞོན་པ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དབང་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་མི་ཆོས་རིག་གཞུང་ཚན་ཁག་གི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པར། རྩོམ་པ་པོས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བྱེད་ཐབས་ཤིག་ལ་བརྟེན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་བརྟེན་ནས་དེབ་འདི་བྲིས་ཡོད།
ཨ་རིའི་སྤྱི་ཚོགས་རིག་པ་བ་ཅ་ལེ་ཏི · ཏེ་མིན་ཏི་ཡི་༼མེ་སྒྱོགས། ནད་འབུ། ངར་ལྕགས༽ནི་ཁོས་ཅི་ནེ་ཡ་གསར་བའི་གླིང་ཕྲན་སྟེང་ནས་བྱ་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཁོའི་ས་གནས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཞིག་གིས་ཁོ་ལ་དྲིས་པའི་དྲི་བ་ཞིག་ནས་བྱུང་། ཅིའི་ཕྱིར་མི་དཀར་གྱིས་དངོས་པོ་དེ་འདྲ་མང་པོ་ཞིག་བཟོས་ནས་དེ་ཚོ་ཅི་ནེ་ཡ་གསར་བར་སྐྱེལ་བ་དང་། ཅི་ནེ་ཡ་གསར་བའི་མི་ནག་ལ་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་རེད་དམ་ཞེས་དྲིས། གནད་དོན་དེ་ལས་ད་དུང་དྲི་བ་འདི་འདྲ་ཞིག་བཏོན་ཆོག་པ་སྟེ། རྒྱུ་ནོར་དང་དབང་ཆ་བགོ་བཤའ་རྒྱག་སྟངས་དེ་ད་ལྟའི་རྣམ་པ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་བྱེད་སྟངས་གཞན་ཞིག་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ། ད་དུང་ཧིན་རྡུལ་ཨན་པ་དང་ཧྥེ་གླིང་བ། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡའི་ཡུལ་གྱི་གཞི་གདོད་མིས་ཡོབ་གླིང་དང་ཡ་གླིང་བ་གསོད་པ་དང་། དབང་དུ་བསྡུ་བའམ་རྩ་མེད་དུ་མ་བཏང་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ།
གནད་དོན་འདི་དག་ཐོག་མར་འདང་རྒྱབ་ན་ཧ་ཅང་དགོད་བྲོ་བ་ཞིག་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་ཅུང་ཙམ་ཡོད་པའི་མི་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། ཡོ་རོབ་གླིང་གི་མཚོ་འགྲུལ་དུས་རབས་སླེབས་རྗེས། མི་དཀར་གྱིས་ངར་ལྕགས་དྲག་ཆས་ཀྱི་གྲུ་གཟིངས་སྲ་མོ་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་མདའ་དང་མེ་སྒྱོགས་ཀྱིས་མེ་གླིང་དང་ཧྥེ་གླིང་སོགས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཆ་སོ་སོ་དབང་དུ་བསྡུས་པ་དང་། མི་དཀར་གྱིས་ཁྱེར་བའི་ལྷ་འབྲུམ་天花སོགས་ནད་དུག་གིས་ཧིན་རྡུལ་ཨན་པ་མང་ཆེ་བ་བསད་པ་རེད། ཡོ་རོབ་པས་མེ་སྒྱོགས་དང་། ནད་འབུ། ད་དུང་ངར་ལྕགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཆ་གཞན་དག་དབང་དུ་བསྡུས་པ་རེད། དེ་བས་དཔེ་དེབ་འདིའི་མིང་གི་འབྱུང་ཁུངས་འདི་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་རྩོམ་པ་པོས་དྲིས་ལན་འདི་ལ་ཡིད་མ་ཚིམ་པ་མངོན་གསལ་རེད། དེ་བས་མུ་མཐུད་དུ་འདྲི་རྩད་བྱེད་དགོས་པ་རེད། ཅིའི་ཕྱིར་ཡོབ་གླིང་བས་ཧིན་རྡུལ་ཨན་པ་ལ་མེ་སྒྱོགས་དང་ནད་འབུ། རྣོ་ལྕགས་ཁྱེར་སོང་བ་ལས། རྗེས་མ་དེས་དེ་ལྟར་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཙན་ཅི་ཡིན་ནམ།
གསོ་རིག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་བ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་ནས། ཁོང་གིས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་དེབ་ཐོག་ནས་དྲིས་ལན་འཚོལ་བ་མིན་པར་ཁོང་གི་ཚན་རིག་ཤེས་བྱ་དང་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུར་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་དངོས་རིམ་འགྱུར་གྱི་ཐད་ནས་ལོ་རྒྱུས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ལོ་ངོ་ས་ཡ་བདུན་གོང་གི་སྤྲ་རིགས་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བ་རི་དྭགས་རྔོན་པ་དང་ཤིང་འབྲས་འཐུ་བར་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ལོ་ངོ་ཆིག་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གོང་གི་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་ཀྱི་མི་རིགས་ཀྱིས་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ས་ཁུལ་དང་མི་རིགས་སོ་སོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་སྟངས་ཧེ་བག་ཇེ་ཆེ་རུ་འགྲོ་འགོ་ཚུགས་ཡོད། དེ་ཡང་གསལ་པོར་བཤད་ན། ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱིས་ས་ཁོངས་དང་མི་རིགས་བར་དཔལ་འབྱོར་དང་སྟོབས་ཤུགས་འདྲ་མཉམ་མིན་པར་བསྒྱུར་བ་རེད། ཞིང་ལས་ཀྱིས་ཟས་རིགས་སྔར་ལས་མང་བ་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། ཟས་རིགས་སྔར་ལས་མང་བ་ཞིག་གིས་ད་གཟོད་འདུས་ཚད་ཆེ་བའི་མི་འབོར་ཆགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གཏན་སྡོད་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ཆགས་སུ་བཅུག་ཐུབ། དེར་བསྟེན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལ་འབྱོར་གོ་གནས་ཀྱི་རིམ་པ་༼གྲལ་རིམ་ཡང་ཟེར་༽བྱུང་བ་རེད། རིམ་ལྡན་སྤྱི་ཚོགས་དེ་རིགས་ལ་བཤུ་གཞོག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར་ཆེད་གཉེར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཅན་བྱུང་ནས་ཡི་གེ་དང་། ལག་རྩལ། ཐ་ན་བཟོ་ལས་བཅས་ཆགས་པ་རེད། ཞིང་ལས་སྤྱི་ཚོགས་ནི་སྔོན་ཐོན་ཅན་ཡིན་པས། རི་དྭགས་རྔོན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་བསྡུར་ན་དགེ་མཚན་གང་མང་ལྡན། འབྲུ་རིགས་ཐོན་སྐྱེད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བཞིན་པའི་ཞིང་ལས་མི་རིགས་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་ཚོ་པའི་རྒྱུད་སྐྱོང་ཐད་ཀྱི་ངོས་ནས་བཤད་ན། ཁྱུ་ཚོགས་གཏན་ཆགས་ཡིན་ན་ཡང་མིན་ན་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་ལ། ཡང་མིན་ན་སྔོན་མ་དེས་དབང་དུ་བསྡུས་འགྲོ།
འཛམ་གླིང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་བལྟས་ན། ཐོག་མར་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་བྱུང་བ་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་ནུབ་མའི་ཟླ་གསར་ཞིམ་ས་ཆུ་བོ་གཉིས་འབབ་རྒྱུད་(སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི 8500ལོ)དང་རྒྱ་ནག་གི་རྨ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་(སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི 7500ལོ)་ཡིན་པ་དང་། དེ་རྗེས་ཡོ་རོབ་གླིང་དང་། ཨེ་ཤ་ཡ་ཤར་ལྷོའི་རྒྱུད། ཨེ་ཤ་ཡ་ལྷོ་མ་སོགས་ས་ཁུལ་ཡིན་པ་རེད། ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་གི་ཧིན་རྡུལ་ཨན་པས་སྤྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ངོ་སུམ་སྟོམ་ཡས་མས་སུ་ད་གཟོད་འབྲུ་རིགས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཤེས་པ་རེད། གཞན་ཡང་ས་ཁོངས་ཁ་ཤས་ཉེ་རབས་སུ་སླེབས་རྗེས་གཞི་ནས་ཞིང་ལས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སླེབས་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། རྩོམ་པ་པོས་འདི་ནི་མི་རིགས་འདི་དག་གི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བ་མིན་པར་ཁོ་ཚོ་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད། ཞིང་ལས་དར་དགོས་ན། འདུལ་ཐུབ་པའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་རྩི་ཤིང་མང་ཆེ་བ་འདུལ་བར་མི་འཚམ་པ་དང་། ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་མི་རིགས་ཀྱིས་སྟབས་ལེགས་པར་དངོས་རིགས་འབོར་ཆེན་བར་ཚོད་ལྟ་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། གླིང་ཆེན་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་གླིང་དང་། གླིང་ཆེན་ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ་བཅས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཞན་ཤོས་ཡིན་པ་དང་། ཁོ་ཚོའི་མི་རབས་དང་པོའི་བློ་གྲོས་ཅན་སྐམ་ས་ཆེན་པོར་སླེབས་རྗེས་ཐ་ན་སྲོག་ཆགས་ཆེ་གྲས་ཁ་ཤས་རྩ་མེད་དུ་བཏང་བས། ཐ་ན་རྗེས་སུ་འོ་འཐུང་སྲོག་ཆགས་ཆེ་གྲས་འདུལ་སྦྱོང་བྱེད་སྤྱད་མེད་པ་རེད། ད་དུང་ཡང་། ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཁྱབ་སྤེལ་དང་གནས་སྤོ་བྱེད་པའི་མྱུར་ཚད་ཀྱི་ཐད་ནས། ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཤུགས་ཆེ་བ་བཟུང་ཡོད་ཅིང་། ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ས་ཁྲའི་ཐོག་ནས་བལྟས་ན་འཕྲེད་དུ་གནས་ཡོད་པ་དེའང་གསལ་པོར་བཤད་ན། ས་ཁོངས་མང་ཆེ་བའི་འཕྲེད་ཐིག་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་པས་ཞིང་ལས་ལོ་ཏོག་ཐོན་སྐྱེད་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་དང་། ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་གི་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ས་ཁྲའི་ཐོག་གཞུང་ཕྱོགས་ཡིན་པས་འཕྲེད་ཐིག་ཧེ་བག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། གནམ་གཤིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཡང་ཧེ་བག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ཞིང་ལས་དར་སྤེལ་གཏོང་བར་བཀག་རྐྱེན་མང་པོ་བཟོས་ཡོད། ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་དགེ་མཚན་དེ་དག་གི་ཐོག ད་དུད་ས་རྒྱ་ཆེ་བའི་དབང་གིས་མི་འབོར་སྔར་ལས་མང་བ་བྱུང་བ་དང་། མི་འབོར་སྔར་ལས་མང་བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་དང་བསྟུན་ནས་གསར་གཏོད་དང་གསར་སྐྲུན་སྔར་ལས་མང་བ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད། དགེ་མཚན་དེ་རིགས་བསགས་ནས་གླིང་ཆེན་སོ་སོའི་དཔལ་འབྱོར་དང་དཔལ་ཡོན་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོ་བྱུང་།
ཡིན་ནའང་རྩོམ་པ་པོས་ཡང་དྲི་བ་ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་སྟེ། ཉེ་རབས་སུ་ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེན་པོས་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་གོ་གནས་བཟུང་ཡོད་པ་དེ་ཡོ་རོབ་གླིང་ཡིན་པ་ལས་དཔལ་ཡོན་དར་སྔ་བའི་ཨེ་ཤ་ཡ་ནུབ་མའི་རྒྱལ་ཁབ་བམ་ཀྲུང་གོ་མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ༡༤༥༠ལོ་ཡི་སྔོན་ལ། ཡོབ་གླིང་ནི་ས་ཁུལ་འདི་གསུམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་ཆེས་རྗེས་ལུས་ཡིན། ༡༤༥༣ལོར་ཨའོ་སི་མན་བཙན་རྒྱལ་གྱིས་པའེ་ཀྲན་ཐིང་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། དུས་ཡུན་ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་རིང་གི་རོ་མ་བཙན་རྒྱལ་རྩ་མེད་དུ་སོང་བ་དེས་ཀྱང་ཡོ་རོབ་གླིང་གི་དུས་རབས་བར་མ་མཇུག་བསྒྲིལ་བ་མཚོན་ཡོད། དུས་མཚུངས་སུ་ལོ་དེར་དབྱིན་ཇི་དང་ཧྥ་རན་སིའི་ལོ་བརྒྱའི་དམག་འཁྲུག་མཇུག་བསྒྲིལ་བ་དང་།1492ལོར་ཁོ་ལུམ་པུས་ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་གསར་རྙེད་བྱུང་བ་དང་། དུས་ཚོད་དེའི་རིང་དབྱི་ཐ་ལིས་རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་ལས་འགུལ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། མ་ཏིང་ལུའུ་ཏེས་འཇར་མན་དུ་ཆོས་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་པ་རེད། སྐམ་ས་ཆེན་པོ་གསར་རྙེད་བྱུང་བ་དང་། མི་སེར་སྤེལ་བ་དང་། རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་བྱུང་བ། ཆོས་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་པ་བཅས་ཀྱིས་ཡོ་རོབ་གླིང་གི་མ་རྩའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་འབུས་འགོ་བརྩམས་པ་དང་། དངུལ་རྩ་དང་མ་རྩ། དེའི་ཐོག་ཚན་རིག་དང་ལག་རྩལ་ཐད་ཀྱི་འགག་སྒྲོལ་རབ་དང་རིམ་པ་བྱུང་བའི་ཐོག ཡོ་རོབ་གླིང་ནས་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལས་དབང་བསྒྱུར་བའི་བཟོ་ལས་གསར་བརྗེ་ཡང་མ་རྩ་རིང་ལུགས་ཀྱི་བཅོས་བསྒྱུར་དེ་ལས་བསླངས་པ་རེད།
གོང་དུ་བརྗོད་པ་ལྟར་གལ་ཏེ་ཞིང་ལས་གསར་བརྗེ་ནི་ཁོར་ཡུག་གི་ལེགས་ཆ་ཡི་རྐྱེན་གྱིས་ཟླ་གསར་ཞིམ་ས་དང་ཀྲུང་གོ་ནས་སྔོན་ལ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་རེད་ཟེར་ན། བཟོ་ལས་གསར་བརྗེ་བྱུང་བ་ནི་ཡོ་རོབ་གླིང་གི་རྒྱལ་འབངས་དང་མི་རིགས་རིག་གནས་ཁ་བྲལ་དང་རང་བཙན་ནས་བྱུངབ་རེད། རྩོམ་པ་པོས་དཔེར་བརྗོད་ཅིག་བཞག་ཡོད་པ་སྟེ། ཀྲུང་གོའི་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཡུང་ལེ་ཁྲི་ལོ་གསུམ་(1405་ལོར)་ཀྲེང་ཧོ་ཡིས་པའོ་གྲུ་གཟིངས་རུ་ཁག་གི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ནུབ་གླིང་དུ་བསྐྱོད་པ་དང་། གྲུ་གཟིངས་རུ་ཁག་ལ་གྲུ་གཟིངས་བརྒྱ་ཕྲག་ཁ་ཤས་དང་གྲུ་པ་ཁྲི་གཉིས་ལྷག་ཡོད་ཅིང་། ཧིན་རྡུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བརྒལ་ནས་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་ཤར་རྒྱུད་མཚོ་འགྲམ་བར་དུ་བསྐྱོད་པ་རེད་། དེ་དང་བསྡུར་ནས་བཤད་ན་། ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་རྗེས་ཀྱི་ཁོ་ལུམ་པུས་ཨ་མེ་རི་ཁར་མྱུལ་དཔྱད་བྱེད་པའི་གྲུ་གཟིངས་རུ་ཁག་ལ་གྲུ་ཆུང་གསུམ་ལས་མེད་། ཀྲེང་ཧོ་ཡི་གྲུ་གཟིངས་རུ་ཁག་ནུབ་གླིང་དུ་ཐེངས་བདུན་བསྐྱོད་རྗེས་མཚམས་བཞག་པ་རེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སྲིད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་འཐབ་རྩོད་དང་། ཀྲེང་ཧོ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྱིས་ཤུགས་ཆེ་བ་བཟུང་ཡོད་པས་ནུབ་གླིང་དུ་འགྲོ་མཚམས་བཞག་པ་རེད། མིང་ཞན་ཙུང་ནུབ་གླིང་དུ་འགྲོ་འདོད་པའི་སྐབས་སུ་བློན་ཆེན་ལིའུ་ཏ་ཞ་ཡིས་ཀྲེང་ཧོ་ཡིས་དབང་ཆ་ཐོབ་པར་སེམས་ཁྲལ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ནུབ་གླིང་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཡིག་ཚགས་དང་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཚང་མ་ཐད་ཀར་མེར་བསྲེགས་པ་རེད། དེ་དང་བསྡུར་ན་ཁོ་ལུམ་པུ་དབྱི་ཐ་ལིར་སྐྱེས་པ་དང་ཧྥ་རན་སིར་འཚོ་ཐབས་བྱེད། ཕྱིན་རྗེས་སླར་ཡང་ཕོ་ཐོ་ཀེར་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་སྐུ་དྲག་ལ་ཁོང་གི་མཚོ་འགྲུལ་མྱུལ་དཔྱད་འཆར་གཞིར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུའི་རེ་འདུན་ཞུས་པ་དང་། ལེགས་འགྲུབ་མ་བྱུང་བས་སི་ཕེན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འཚོལ་བར་ཕྱིན་པ་དང་མཐར་སི་ཕེན་གྱི་གོང་མ་ཚང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་མཚོ་འགྲུལ་འཆར་གཞི་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།
ཡོབ་གླིང་ནི་མི་རིགས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་ཁ་བྲལ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁོ་ལུམ་པུ་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པ་རེད། སི་ཕན་གྱིས་ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་ལ་མི་སེར་སྤེལ་བ་མ་ཟད་རྒྱུ་ནོར་ཐོབ་རྗེས། ཡོ་རོབ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གིས་འཕྲལ་མར་ལད་མོ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཨ་མེ་རི་ཁ་གླིང་ལ་མི་སེར་སྤེལ་བའི་གྲལ་དུ་ཞུགས་པ་རེད། གློག་སྒྲོན་དང་། མེ་སྒྱོགས། མེ་ཆས་སོགས་གསར་གཏོད་བྱེད་པར་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞིང་། ཐོག་མར་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྣང་མེད་དམ་འཕ་སྨོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བེད་སྤྱོད་བྱས་པ་མ་ཟད་ཕན་འབྲས་ཀྱང་ཐོན་ཚེ་ཡོ་རོབ་གླིང་གི་ས་ཁུལ་གཞན་དག་ཏུ་མགྱོགས་མྱུར་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་ཀྱི་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ་ཆ་བཞག་ན་ཆིན་རྒྱལ་རབས་སྲིད་དབང་གཅིག་གྱུར་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བར་གཅིག་གྱུར་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཡི་གེ་དང་རིག་གནས་གཅིག་པ་ཡིན་པས་རིག་གནས་གཅིག་གྱུར་བརྟན་པོ་བཙུགས་ཡོད། ཡོ་རོབ་གླིང་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བར་ཁ་བྲལ་ཡིན་པ་དང་། མང་ན་རྒྱལ་ཁབ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟ་སྔར་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་དང་སྐད་རིགས་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྣམ་པ་རེད། རྩོམ་པ་པོས་འདི་ནི་ཡོ་རོབ་གླིང་དང་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་སྟེ་། ཡོ་རོབ་གླིང་གི་མཚོ་ངོགས་ཐིག་海岸线ནི་ཁྱི་སོ་ལྟར་སྣོལ་ཞིང་ཕྱེད་གླིང་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་མཚོ་ངོགས་ཐིག་ནི་དྲང་སྙོམས་ཡིན་པ་མང་། ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཁོ་རེ་ཡ་ཕྱེད་གླིང་ཁོ་ན་ཅུང་ཆེ་བ་དང་། ཡོ་རོབ་གླིང་གི་གླིང་ཕྲན་ཆེན་པོ་གཉིས་སྟེ་པུ་རེ་ཐིན་དང་ཨེར་ལན་གླིང་ཕྲན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་དང་།ཀྲུང་གོའི་ཐའེ་ཝན་གླིང་ཕྲན་དང་ཧའེ་ནན་གླིང་ཕྲན་ནི་ཨེར་ལན་གླིང་ཕྲན་གྱི་ཕྱེད་ཀ་མ་གཏོགས་མེད་། འདི་དག་ཚང་མས་ཁོ་ཚོ་རང་བཙན་གྱི་སྲིད་དབང་འཛུགས་ལུགས་ལ་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཡོད། ཡོ་རོབ་གླིང་རི་བོ་མཐོན་པོ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བཅད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ས་ཁུལ་དུ་བརྒལ་དཀའ་བའི་རི་རྒྱུད་མེད་པ་མ་ཟད། འབྲི་ཆུ་དང་རྨ་ཆུས་རྒྱ་ནག་གི་ལྟེ་བའི་ས་ཁུལ་ཤར་ནས་ནུབ་བར་སྦྲེལ་མཐུད་བྱས་པ་དང་། དེའི་ཁར་ཅིན་ཧང་མིས་བཟོས་གཙང་པོ་ཆེན་པོས་ཆུ་ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཆིན་རྒྱལ་རབས་གཅིག་གྱུར་བྱུང་རྗེས་ཀྲུང་གོར་ཁ་བྲལ་གྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་མྱོང་ནའང་མཐར་ཐུག་གཅིག་གྱུར་བསྐྱར་དུ་ཡོང་ངེས་རེད། ཡོ་རོབ་གླིང་གི་མི་ཆེན་ཁྲ་ལི་མན་དང་། ན་ཕོ་ལུན། ཧེ་ཐི་ལི་བཅས་ཀྱིས་ཡོ་རོབ་གླིང་གཅིག་གྱུར་བྱེད་རྩིས་བྱས་ཀྱང་ལེགས་འགྲུབ་མ་བྱུང་བ་རེད་། ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བརྒྱད་ལ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པའི་ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་ཞིང་ལས་སྐྱེ་དངོས་མཉམ་འདྲེས་བྱུང་ཡོད་ལ་གཅིག་གྱུར་ཡོང་རྒྱུར་ཆ་རྐྱེན་བཟང་པོའང་བསྐྲུན་ཡོད། འོན་ཀྱང་དུས་ཚོད་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་དགེ་མཚན་དེ་ཡང་ཆ་རྐྱེན་མི་ལེགས་པར་གྱུར་ནས། སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཆོད་དོན་ཞིག་གིས་སྤྱི་ཚོགས་དང་དཔལལ་འབྱོར་བསྒྱུར་བཅོས་གསར་གཏོད་བྱེད་མཚམས་འཇོག་ཏུ་འཇུག་ཐུབ།
ལོ་རྒྱུས་དེའི་ཐོག་ནས་དཔྱད་ན། ཁོར་ཡུག་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ན་སྔོན་ཆད་ཨང་དང་པོ་ཡིན་ལ་འབྱུང་འགྱུར་ཡང་ཨང་དང་པོ་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད་པ་གསལ་པོར་མཚོན་ཡོད། དེང་རབས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། འཕུར་སྐྱོད་དང་མཚོ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱིས་དངོས་ཟོག་འཛམ་གླིང་ཡོངས་སུ་འགྲོ་རྒྱུག་ཧ་ཅང་བདེ་བླག་ཡོང་བ་དང་། དྲ་སྤྲེལ་གྱིས་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་པར་ས་ཁམས་ཀྱི་ཚོད་འཛིན་མེད་པ་དང་། ས་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གིས་ད་དུང་ས་ཁུལ་སོ་སོའི་སྟོབས་ཤུགས་འདྲ་མཉམ་མིན་པ་དེར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་དུ་བཅུག་ཐུབ་བམ་ཟེར་ན། ལ་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིག་སྲོལ་རྒྱུན་མཐུད་བྱེད་ཐུབ་བམ་ཞེ་ན། རྩོམ་པ་པོས་བཤད་རྒྱུར། སྒྲིག་སྲོལ་གསར་བ་ཟེར་བ་ནི་སྒྲིག་སྲོལ་རྙིང་བའི་ཕྱི་ཚུལ་བསྒྱུར་བ་ཙམ་རེད། ཨ་རིའི་པེ་ཨར་ཚོད་ལྟ་ཁང་གིས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་ཤེལ་གཟུགས་སྦུ་གུ་晶体管དབྱིན་ལེ་བརྒྱད་སྟོང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉི་ཧོང་ནས་གློག་རྡུལ་བཟོ་ལས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་ལས། བར་ཐག་སྔར་ལས་ཉེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྲ་ཡེ་འར་དང་པ་ལ་ཀེ་ནས་བཟོ་གྲྭ་གསར་བ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་མེད། གསར་དར་སྟོབས་ཤུགས་新兴力量སུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་སྔར་བཞིན་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་འགའི་སྔོན་ལ་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་འབྲུ་རིགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ཞིང་ལས་ལྟེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་སྟེ། ཡོ་རོབ་གླིང་དང་། རྒྱ་ནག དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་ཉི་ཧོང་དང་ཁོ་རེ་ཡ་ལྷོ་མ་སོགས་སམ། ཡང་ན་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་དཔེར་ན་ཨ་རི་དང་ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ་སོགས་རེད། གླིང་ཆེན་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་དང་། མཚོ་ཆེན་གླིང་གི་གཞི་སྡོད་ས་གནས། གླིང་ཆེན་ཨ་མེ་རི་ཁའི་ཧིན་རྡུལ་ཨན་པ་སོགས་སྔར་བཞིན་ཟུར་གཏོགས་ཀྱི་གོ་གནས་སུ་གནས་ཡོད། ལོ་ངོ་ཆིག་ཁྲི་ལྷག་གི་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་གྱིས་སྔར་བཞིན་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྒྲིག་ལམ་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བཞིན་ཡོད།