སི་ཏེ་ཧྥིན་ཕིན་ཁིའི<<མིག་སྔའི་བློ་སྒོ་འབྱེད་པ་>>དཔེ་ཀློག་ཟིན་བྲིས།
དུས་རབས་18པར་ཡོ་རོབ་གླིང་དུ་བྱུང་བའི་བློ་སྒོའབྱེད་པའི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་ལས་འགུལ་རྗེས་ཀྱི་མིའི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་བཅིངས་འགྲོལ་ཡང་བསྐྱར་ཐེངས་ཤིག་ཡིན་པ་དྲན་སྲིད། གལ་ཏེ་རིག་རྩལ་བསྐྱར་དར་ལས་འགུལ་གྱིས་མི་རྣམས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འཆིང་རྒྱ་ལས་བཅིངས་འགྲོལ་ཐོབ་པར་བྱས་ན། བློ་འབྱེད་ལས་འགུལ་གྱིས་མི་རྣམས་རྗེས་དཔག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་དུ་བཅུག ཇི་སྐད་དུ་འཇར་མན་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་ཁང་ཏེས་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་ལས་འགུལ་ནི་མིའི་རིགས་རང་ཉིད་རྗེས་དཔག་གི་རིག་ནུས་ལ་བརྟེན་ནས་ནར་མ་སོན་པའི་བསམ་བློའི་རྣམ་པ་དང་གྱེས་བྲལ་བཏང་བ་ཡིན་པ་དང་། ནར་མ་སོན་པའི་བསམ་བློའི་རྣམ་པ་ནི་མི་གཞན་གྱིས་ཁྲིད་སྟོན་མ་བྱས་ཚེ་རང་ཉིད་ཀྱི་བློ་རིག་བེད་སྤྱོད་མི་ནུས་པའི་རྣམ་པ་དེར་གོ་དགོས།
༼མིག་སྔའི་བློ་སྒོ་འབྱེད་པ་༽ཞེས་པའི་རྩོམ་པ་པོ་སི་ཏེ་ཧྥུན་ཕིན་ཁེ་ནི་སྐད་བརྡ་རིག་པ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། དུས་མཚུངས་སུ་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དཔེ་ཆ་འདིའི་ཁ་བྱང་གཞོན་པར་རྗེས་དཔག་དང་། ཚན་རིག མི་ཆོས་རིང་ལུགས། ཡར་ཐོན་བཅས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དག་འབུད་བྱས་པ་ཟེར། ཕིན་ཁེས་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་རྗེས་དཔག་དང་། ཚན་རིག མི་ཆོས་རིང་ལུགས། ཡར་ཐོན་བཅས་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཤིང་། ཁོང་གིས་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བཞི་བཅུ་ལྷག་ཙམ་བྲིས་ནས་འདུ་ཤེས་བཞི་པོར་དམིགས་པ་དང་། ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་གྲངས་ཐོ་དང་དཔང་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་ད་ལྟ་ད་དུང་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་བསམ་བློ་ཁྱབ་གདལ་དུ་གཏོང་དགོས་དོན་རྒྱས་བཤད་གནང་ཡོད། དཔེ་དེབ་འདི་ཀློག་ཚར་རྗེས་རང་དབང་མེད་པར་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་འདོད། ད་ལྟའི་དྲ་རྒྱའི་ཁྲོད་དུ་འཆལ་གཏམ་དང་སྔར་སོང་རྗེས་དྲན་གྱི་བཤད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་གང་སར་ཁྱབ་ཡོད་ཕྱིན། དོན་དངོས་དྲངས་ནས་གནས་ལུགས་བཤད་པའི་དཔེ་ཆ་བཟང་པོ་འདི་རིགས་ནི་གསོ་སྨན་ཞིག་དང་འདྲ་བར་བག་འཁུམ་རིང་ལུགས་པར་སེམས་ཤུགས་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས། དེང་རབས་མིས་བདེ་འཇགས་དང་། འཕྲོད་བསྟེན། བདེ་ཐང་། སློབ་གསོ་བཅས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང་དུས་མཚུངས་སུ་དེ་དག་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་རྩོམ་པ་པོས་ཤོད་རྒྱུར། འདི་དག་ཚང་མ་ནི་མིའི་རིགས་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལ་ཕངས་སེམས་མེད་པར་སྦྱིན་པ་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། འཇིག་རྟེན་ལྷན་སྐྱེས་ནས་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་དུས་སྐབས་མང་ཆེ་བ་ནི་བཀྲེས་ལྟོགས་དང་། འགོས་ནད། དམག་འཁྲུག་ཟང་ཟིང་བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་གནས་ཡོད་པ་དང་། མིག་སྔའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་འདི་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཞི་བདེ་ཆེ་ཤོས་དང་ཕྱུག་ཤོས་ཀྱི་དུས་རབས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་ལ། དེ་དག་ཚང་མ་ནི་རྗེས་དཔག་དང་། ཚན་རིག མི་ཆོས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལས་བྱུང་བའི་ཡར་ཐོན་ཡིན། གལ་ཏེ་ང་ཚོས་ཡར་ཐོན་འདི་དག་ལ་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་དང་། ཐ་ན་བློ་སྒོ་འབྱེད་པར་ངོ་རྒོལ་བྱས་ན། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱང་ལྟག་ལོག་རྒྱག་སྲིད་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ང་ཚོར་དགོས་པའི་འཚོ་བ་མ་རེད། དེར་བརྟེན་བློ་སྒོ་འབྱེད་རྒྱུ་ནི་ད་ལྟ་སྔར་བཞིན་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།
འོ་ན་སུ་ཞིག་གིས་བློ་སྒོ་འབྱེད་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དམ་ཞེ་ན།
ཕིན་ཁེས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཁ་ཤས་དཔེར་དྲངས་ཡོད་པའི་རིགས་གཅིག་ནི་གཡས་ཐལ་ཆེ་བའི་དམངས་བཅུད་རིང་ལུགས་民粹主义པ་ཡིན། ཁོ་ཚོས་རང་ས་རང་བདག་གི་རིང་ལུགས་དང་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དར་ཆ་བསྒྲེངས་ནས་བློ་སྒོ་འབྱེད་པར་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་བསམ་བློ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གསར་གཏོད་ཅིག་ཡིན་པས་སྣ་མང་ཅན་གྱི་འཛམ་གླིང་ལ་སྤྱད་ན་མི་འཚམ་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། རིགས་གཉིས་པ་ནི་འཆར་ཡན་རིང་ལུགས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཁོ་ཚོས་དཔའ་ངོམ་རིང་ལུགས་ལ་བརྩི་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་། ཐ་ན་དྲག་ཤུགས་ལ་བརྩི་མཐོང་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་མིའི་རིགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དང་དར་རྒྱས་ལ་སྣང་ཆུང་བྱས། རིགས་གསུམ་པ་ནི་ཆོས་ལུགས་རིང་ལུགས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ལུགས་དད་མོས་དང་རྗེས་དཔག་ནི་གཏན་ནས་ཁ་ཁ་ཡིན་པའི་བསམ་བློ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། རིགས་བཞི་པ་ནི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་དར་ཆ་བསྒྲེངས་པའི་གཡོན་རུའི་མི་སྣ་ཡིན་ལ། ཁོང་ཚོས་སའི་གོ་ལའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་སྟེ། མིའི་རིགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་འཚོ་བ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྐྱེ་ཁམས་དོ་མི་མཉམ་པའི་འབྱུང་རྩ་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ལ། དེར་བརྟེན་ཁོང་ཚོས་མིའི་རིགས་ཚང་མ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཕྱིར་ལོག་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ད་དུང་རིགས་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་བག་འཁུམ་རིང་ལུགས་པ་ཡིན་པ་དང་། ད་དུང་རིགས་གཅིག་ནི་ཚན་རྩལ་ལ་འཇིགས་སྣང་གི་བཤད་ཚུལ་བཟུང་ནས། ཉིང་རྡུལ་མཚོན་ཆ་དང་། ནཱ་སྨི་ལག་རྩལ། སྐྱེ་དངོས་འཇིགས་སྐུལ། དྲ་རྒྱའི་བདེ་འཇགས། མིས་བཟོས་རིག་སྟོབས་སོགས་ཚན་རྩལ་སོགས་ཀྱི་འཇིགས་སྐུལ་གྱིས་མིའི་རིགས་རྩ་མེད་དུ་གཏོང་སྲིད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་དུང་དེ་ལས་ལྷག་པར་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཚོ་བས་དངོས་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་ཁོ་ན་ལས་སྐོང་ཐུབ་པ་ལས། མི་འབོར་ཆེན་ཞིག་བསམ་པ་སྟོང་པར་ལུས་ཏེ་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་སྤྱི་ཉམས་རྒུད་དང་ངན་རུལ་དུ་འགྱུར་ཡོད་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། བློ་སྒོ་འབྱེད་པར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་བཤད་ཚུལ་འདི་དག་ལ་དམིགས་ནས། ཕིན་ཁུ་ཡིས་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་དག་འབུད་བྱེད་ཡོད།
དོན་དངོས་སུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཇེ་བཟང་དུ་སོང་ཡོད་དམ། ཡང་ན་ཇེ་བཙོག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད།
ལིའང་ཧྲུའུ་མིན梁漱溟་ལོ་ན་གཞོན་པའི་སྐབས་སུ། ཨ་ཕ་ལིའང་ཅི་དང་མཉམ་དུ་སྐབས་དེར་ཡོ་རོབ་གླིང་དུ་དམག་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་གནང་སྐབས། ལིའང་ཅི་ཡིས་གློ་བུར་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཡག་པོ་ཡོང་གི་རེད་དམ་ཞེས་དྲིས། ལིའང་ཧྲུའུ་མིན་གྱིས་ལན་ལ་འཛམ་གླིང་ནི་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོ་བར་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་ཟེར། ལིའང་ཅི་ཡིས་ཡག་པོ་ཡོང་ཐུབ་ན་ངཟང་གི་ཅེས་དབུགས་རིང་འཐེན་ཞོར་དུ་བཤད། དེ་ནས་ཁྱིམ་དང་ཁ་བྲལ་ནས་ཉིན་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་ལིའང་ཅི་མཚེའུ་རུ་མཆོང་ནས་རང་སྲོག་བཅད་པ་རེད། ཚེ་མཇུག་ཏུ་ལིའང་ཧྲུའུ་མིན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་གང་པོ་དང་ཀྱག་ཀྱོག་ཆེ་བའི་ཉེ་རབས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཕྱིར་དྲན་བྱས་ནས། དཔེ་ཆ་ཞིག་ཕྱོགས་སྡོམ་བྱས་རྗེས་དཔེ་ཆའི་མིང་ལ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཇེ་བཟང་དུ་འགྲོའམ་ཞེས་བཏགས། ལིའང་ཧྲུའུ་མིན་གྱི་ལན་ནི་ན་གཞོན་དུས་དང་གཅིག་མཐུན་ཡིན། འོན་ཀྱང་མི་མང་པོ་ཞིག་དང་ལྷག་པར་དུ་རྒན་རབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་ཟླ་ལ་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོའི་སེམས་སུ་དེ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་དུས་རབས་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། ད་ལྟའི་དུས་རབས་འདིར་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྙམ་པ་རེད་ལ། བསམ་སྦྱོར་འདི་འདྲ་འཛིན་མཁན་ཁྲོད་དུ་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་ཤེས་ཡོན་ཅན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད། ཕིན་ཁུ་ཡིས་སྣང་ཚུལ་འདི་རིགས་ལ་འཕེལ་རྒྱས་འཇིགས་སྐྲག་ནད་ཟེར། ཉིན་རེའི་གསར་འགྱུར་ནང་རྟག་ཏུ་དམག་འཁྲུག་དང་། འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས། ཉེས་གསོག ཁོར་ཡུག་སྦགས་བཙོག་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ངན་པས་ཁེངས་ཡོད་པ་དང་། བྱ་བ་དེ་དག་འཕེལ་ཕྱོགས་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་དེ་དག་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་རྣམས་ལ་བཞག་པའི་བག་ཆགས་ནི་འཛམ་གླིང་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། དྲ་སྦྲེལ་དུས་རབས་སུ་དར་རྒྱས་ཆེ་བའི་ཆ་འཕྲིན་ཁྱབ་སྤེལ་གྱིས་བྱ་བ་ངན་པ་ཁྱབ་སྤེལ་སྔར་ལས་མགྱོགས་པ་དང་སྔར་ལས་རྒྱ་ཆེ་བར་བཏང་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་ནོར་འཁྲུལ་ཡོ་བསྲང་བྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་ནི་གཞི་གྲངས་ཀྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། གྲངས་ཀ་ནི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཚུར་སྣང་བྱེད་ཐབས་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན་ཞིང་། དམག་འཁྲུག་གི་བསྡུར་ཚད་དང་། བྱས་ཉེས་བསགས་ནས་ཤི་བའི་མི་གྲངས་ཀྱིས་མི་གྲངས་བསྡོམས་འབོར་ནང་ཟིན་པའི་བསྡུར་ཚད་ལ་བལྟས་ན། བྱས་ཉེས་གསོག་ཚད་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་དམ་ཡང་ན་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ། དོན་དངོས་ཐོག་གྲངས་ཀ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་དཔྱད་ན། མིའི་རིགས་ཀྱི་དྲག་ཤུགས་དོན་རྐྱེན་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་དུས་རབས་སྔོན་མ་དག་དང་བསྡུར་ན་མངོན་གསལ་དོད་པོས་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཡོད། འཛམ་གླིང་སྔར་ལས་ཇེ་བཟང་དུ་གྱུར་བ་དེ་མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན་ཡར་ཐོན་རེད།
དེ་ན་ཅི་ཞིག་ནི་ཡར་ཐོན་རེད་ཟེར་ན། ཕིན་ཁེས་འཚོ་གནས་ནི་འཆི་བ་ལས་བཟང་། བདེ་ཐང་ནི་སྙུང་གཞི་ལས་བཟང་། ལྟོ་གོས་ནི་བཀྲེས་ལྟོགས་ལས་བཟང་། འབྱོར་ཕྱུག་ནི་དབུལ་ཕོངས་ལས་བཟང་། ཞི་བདེ་ནི་དམག་འཁྲུག་ལས་བཟང་། བདེ་འཇགས་ནི་ཉེན་ཁ་ལས་བཟང་། རང་དབང་ནི་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ལས་བཟང་། དབང་ཆ་འདྲ་མཉམ་ནི་ཕྱོགས་ཞེན་དང་མཐོང་ཆུང་ལས་བཟང་། ཡིག་རྨོངས་སེ་ལ་བ་ནི་ཡིག་རྨོངས་བ་ལས་བཟང་། རིག་གནས་ནི་ཤེས་རྨོངས་ལས་བཟང་། ཤེས་རབ་ནི་ཀླ་ཀློ་ལས་བཟང་། དགའ་སྤྲོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཟང་། གཉེན་ཉེ་གྲོགས་པོ་དང་་རང་བྱུང་ཁམས་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་དམ་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཉིན་ཐོག་ཉིན་བརྩེགས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ལྗིད་པོ་ལས་བཟང་ཅེས་འདོད་ཀྱི་ཡོད། འདི་དག་ཚང་མ་གཞི་གྲངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་འཇལ་བྱས་ཆོག་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་དུས་ཚོད་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དང་བསྟུན་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ན་དེ་ནི་ཡར་ཐོན་ཡིན་ངེས། གཤམ་ནས་ཕིན་ཁུ་ཡིས་ཕྱོགས་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གསུམ་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཞིབ་བརྗོད་བྱས།
དང་པོ་ཚེ་ཚད།
མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་ཚེ་ཐག་རིང་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་པར་འདོད། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་ཚེ་ཚད་ག་ཚོད་རེད་དམ་ཟེར་ན། 2015ལོའི་དྲིས་ལན་འདི་ནི་ལོ་དོན་གཅིག་རེད། དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཡོ་རོབ་དང་ཨ་རིའི་སྔོན་དཔག་ཚེ་ཚད་ནི་ལོ་སོ་ལྔ་ཡིན། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མང་ཆེ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཆ་སྙོམས་ཚེ་ཚད་ནི་ལོ་སུམ་བཅུ་ལྷག་ཡིན་མོད། དུས་རབས་བཅུ་དགུ་ནས་བཟུང་ད་གཟོད་ག་ལེ་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཕྲུ་གུ་དམར་འབྱར་ཤི་ཚད་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཡོད་པ་དེ་རེད། ཕྲུ་གུ་དམར་འབྱར་ཤི་ཚད་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིམས་འགོག་སྨན་ཁབ་དང་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། སྨན་བཅོས་ལག་རྩལ་དང་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ་དེས་རྒན་རྒོན་གྱི་ཚེ་ཚད་ཇེ་རིང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།
གཉིས་པ་བདེ་ཐང་།
མིའི་རིགས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་ཤོས་ནང་འགོས་ནད་ནི་ཚེ་སྲོག་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཡིན། དཔེར་ན་དུས་རབས་བར་མའི་འགོས་ནད་ནག་པོ་དང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་འགོའི་ཆམ་རིམས་ཆེན་པོ་སོགས་ནད་ཡམས་ཆེན་པོས་མི་དུང་ཕྱུར་མང་པོའི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག ནད་རིགས་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དཔའ་བོ་ནི་གསོ་རིག་སྔོན་བྱོན་པ་ཚོ་ཡིན་ལ། དཔེར་ན་འབྲུམའགོས་བཅོས་སྨན་ཁབ་ཀྱི་འབྲུམ་བུ་天花疫苗牛痘ཐོན་མཁན་ཨའེ་ཏེ་ཧྭ་ཀྲན་ན་དང་། འབུ་ཕྲ་རྙེད་མཁན་ལུའུ་དབྱི་སི་པ་སི་ཏེ། ཧམ་རྒྱུ་ནག་པོ་青霉素ཡི་ཐོན་མཁན་ཡ་ལི་ཧྲན་ཏ་ཧྥུ་ལའེ་མིང་ལྟ་བུ། ཕིན་ཁུ་ཡིས་ད་ལྟའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དཔའ་བོ་འདི་དག་བརྗེད་སོང་བར་ཡིད་ཕངས་གྱིན་ཡོད་ལ། ཁོ་རང་ཆུང་དུས་སུ་ཆེས་དར་ཁྱབ་ཆེ་བའི་བྱིས་པའི་ཀློག་དེབ་ནི་ཚན་རིག་པ་འདི་དག་གི་རྣམ་ཐར་ཡིན་པ་བརྗོད། དེ་བས་ཡིད་སྐྱོ་དགོས་པ་ཞིག་ནི་ཐལ་སྐྱོད་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་རིམས་འགོག་སྨན་ཁབ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་ཟེར་བའི་འཆལ་གཏམ་སྤེལ་བ་དང་། ད་དུང་མི་ལ་ལས་བདེན་དཔང་མེད་པའི་ལུང་བའི་སྨན་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ལ་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ཁུངས་ལུང་མེད་པའི་བསམ་ཚུལ་ཚང་མར་ཡིད་ཆེས་དམ་པོ་ཡོད་པ་ནི་ཤེས་བྱ་མི་འདང་བའི་བླུན་རྨོངས་ཀྱི་མཚོན་ཚུལ་ཡིན། ང་ཚོས་ཚན་རིག་གིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལ་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་པར་བྱས་རྗེས་ཆེ་ཤོས་བཞག་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས།
གསུམ་པ་བཟའ་བཅའ།
མིའི་རིགས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཟས་རིགས་ཁྲོད་ནས་ནུས་ཚད་ལེན་དགོས་པ་དང་། བཀྲེས་ལྟོགས་ནི་གནའ་ནས་བཟུང་མིའི་རིགས་དང་འགྲོགས་པ་མ་ཟད། ང་ཚོའི་དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་བར་ཐག་རིང་རྒྱུ་མེད། ད་ལྟའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕལ་ཆེར་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའི་ཡོ་རོབ་བྱང་མའི་རྒྱལ་ཁབ་སུའེ་ཏེན་ལ་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་དུས་མཇུག་ཏུ་ད་དུང་མུ་གེ་ཚབས་ཆེན་བྱུང་མྱོང་བ་དང་། ལྟོགས་ཤི་ཐེབས་པའི་མི་ཚོགས་ཐང་རྒོད་དུ་ཁྱབ་ཡོད་པ་ཤེས་གསལ་མི་འདུག འོན་ཀྱང་ད་ལྟ། རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བས་འབྲུ་རིགས་མི་འདང་བའི་གནད་དོན་ཐག་བཅད་ཟིན། 1798ལོར་མི་འབོར་ཞིབ་འཇུག་མཁས་ཆེན་མར་ས་སིས་མི་འབོར་གྱི་ཉམས་ཉེན་མ་འོངས་ལུང་བསྟན་བྱས་པ་སྟེ། ཁོས་ཤོད་རྒྱུར་གལ་ཏེ་མི་འབོར་ལ་ཚོད་འཛིན་མ་བྱས་ན། མི་གྲངས་ནི་དབྱིབས་རྩིས་སྟར་གྲངས་几何级数ལྟར་འཕར་སྣོན་ཡོང་རྒྱུ་དང་། བཟའ་ཆས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་གྲངས་དེ་རྩིས་རྩལ་སྟར་གྲངས་算术级数ལྟར་འཕར་སྣོན་ཡོང་རྒྱུ་ལས་ཐབས་གཞན་མེད་ཟེར། མིག་སྔར་མིའི་རིགས་ཀྱི་བསྡོམས་འབོར་དུང་ཕྱུར་བདུན་བཅུ་ལས་བརྒལ་ཟིན་མོད། འབྲུ་རིགས་ཀྱི་ཉམས་ཉེན་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སོན་གསོ་དང་། ཞིང་ཆུ་འདྲེན་པ། ལུད་རྒྱག་པ་སོགས་ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་ལེགས་བཅོས་ཕྱིན་ནས་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་ས་ནས་ཚན་རིག་ཞིང་ལས་སུ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།
བཞི་བ་རྒྱུ་ནོར།
མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་རྒྱུ་ནོར་ལ་སྤྱི་འབོར་འཕྱུག་སྐྱོན་总量谬误ཡོད་པར་འདོད་པ་དང་། འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་རྒྱུ་ནོར་ནི་གཏན་འཇགས་ཡིན་པར་འདོད་པ་དང་། གསེར་གཏེར་ཞིག་དང་འདྲ་བར་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་ནོར་བགོ་བཤའ་རྒྱག་པའི་ཆེད་དུ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་པ་རེད་བསམ་ཀྱིན་ཡོད། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞིང་ལས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ། གོང་གི་འདོད་ཚུལ་དེར་གནས་ལུགས་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་འདྲ་སྟེ། གང་ལགས་ཤེ་ན། འདས་ཟིན་པའི་དུས་ཡུན་རིང་པོར། མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་འཕར་སྣོན་ཆེན་པོ་བྱུང་མེད། དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་བློ་འབྱེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་བྱ་འཕུར་བ་ལྟར་གོང་དུ་འཕེལ་ནས་ལྡབ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་འཕར་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱུ་ནོར་ཤེས་བྱ་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།
དེ་ནས་མི་སྒེར་ལ་བལྟས་ན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་མི་མང་ཆེ་བ་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱར་ཡོད་ཅིང་། དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་འགོར། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་པུའུ་རོ་ཏེར་布罗代尔གྱིས་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་འདི་ལྟར་བཞག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སང་ཉིན་གྱི་བཟའ་བཅའ་བག་ལེབ་ཉོ་ཐུབ་་པ་དང་ད་དུང་ཉིན་གཅིག་གསོན་ཐུབ་རྒྱུ་བྱུང་ན། ཁྱོད་དབུལ་པོ་མ་རེད་ཅེས་ཟེར། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་ཧ་ཅང་དབུལ་ཕོངས་ཡིན་པའི་མི་གྲངས་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས་མི་མང་ཆེ་བ་ལྟོ་གོས་གཉིས་འཛོམས་ལ་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ཀྱི་མེད། དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་ཚན་རིག་དང་ལག་རྩལ། དེ་བཞིན་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དོ་དམ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལས་བྱུང་བ་རེད། ཡ་ཏང་སི་སྨིས་དཔེ་ཞིག་བཞག་མྱོང་སྟེ། ཁོས་རང་རྐྱ་འཕེར་བའི་སྒོ་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་པའི་ཁབ་བཟོ་མཁན་ཞིག་གིས་ཉིན་གཅིག་ལ་མང་མཐར་ཡང་ཁབ་སྒྲོག་གཅིག་མ་གཏོགས་བཟོ་མི་ཐུབ་པའི་རྩིས་འབྲས་ཐོབ་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་བཟོ་གྲྭའི་ནང་ནས་མི་གཅིག་གིས་ལྕགས་སྐུད་འཐེན་པ་དང་། མི་གཅིག་གིས་དྲང་པོར་བསྒྱུར་བ། ཡང་མི་གཅིག་གིས་གཅོད་འབྲེག་བྱེད་པ་དང་། མི་གཅིག་གིས་སྣེ་གཅིག་གཞོག་པ། མི་གཅིག་གིས་སྣེ་གཞན་ཞིག་བརྡར་བ་བཅས་བྱས་ན་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་བཟོ་པ་རེ་ཡིས་ཉིན་གཅིག་གི་ནང་ཁབ་སྒྲོག་5000ཙམ་བཟོ་ཐུབ། དེ་ནི་ལས་བགོས་མཉམ་ལས་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕན་འབྲས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད།
ལྔ་བ་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག
ཕ་ལེ་ཐོ་ཆོས་ཉིད帕累托法则་ནི་དབུལ་ཕྱུག་གི་གནད་དོན་སྟེང་གི་མངོན་ཚུལ་ཞིགཡིན་ལ། འཛམ་གླིང་གི་བརྒྱ་ཆའི་བརྒྱད་ཅུའི་རྒྱུ་ནོར་བརྒྱ་ཆའི་ཉི་ཤུའི་མིའི་ལག་ཏུ་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ནི་དེ་ལས་སྡུག་པ་རེད། BBCབརྟག་དཔྱད་གཞིར་བཟུང་ན་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་བརྒྱ་ཆའི་གཅིག་གི་ཕྱུག་པོས་བརྒྱ་ཆའི་གྱ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ནོར་བཟུང་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད་ཆེས་ཕྱུག་པའི་མི་ཉེར་དྲུག་གིས་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱུ་ནོར་ཕྱེད་ཀ་བདག་བཟུང་བྱེད་ཡོད། དབུལ་ཕྱུག་བར་ཁྱད་ཀྱི་གནད་དོན་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེ་རེད། དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་བསྡུར་ཞིབ་བྱེད་པའི་ཅི་ཉིའི་བཏགས་གྲངས་基尼系数ཀྱིས་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་ཆེ་དྲགས་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་གཏན་འཇགས་མིན་པའི་གནས་ཚུལ་འབྱུང་སྲིད་པ་མཚོན། བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། བཟོ་ལས་གསར་བརྗེ་བྱས་རྗེས། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ཅི་ཉིའི་བཏགས་གྲངས་ལམ་གང་བོར་འཕར་བ་དང་། 1980ལོའི་ཡས་མས་སུ་ད་གཟོད་མར་ཆག་འགོ་བརྩམས།
ཕིན་ཁུ་ཡིས་དབུལ་ཕྱུག་གི་བར་ཁྱད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་འུད་བརྗོད་བཏང་ཡོད་པར་འདོད། དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་དང་བལྟོས་མེད་དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་གནད་དོན་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་པའི་ངེས་པ་མེད། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དབུལ་ཕོངས་སེལ་བའི་ཐོག་མའི་དུས་སུ། དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་མངོན་པ་ནི་དུས་རིམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། གཞན་ཡང་ཕྱུག་པོ་ཚོས་དབུལ་པོ་འཕྲོག་བཅོམ་བྱེད་པར་བརྟེན་ནས་ཕྱུག་པོ་ཆགས་པ་མིན་པར་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ནི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་རྒྱུ་ནོར་བསྡོམས་འབོར་མང་དུ་ཕྱིན་པས་རེད། ཡོང་འབབ་དམའ་བའི་མི་ཚོགས་ལ་མཐོ་རིམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མི་ཚོགས་ལས་ཁེ་བཟང་མང་པོ་རག་གི་མེད་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ལེགས་བསྒྱུར་བྱུང་བ་དེ་བས་མགྱོགས་པོར་ཕྱིན་པ་དེ་ཐོག་ནས་ད་ཆའི་ཨ་སྒོར་གཅིག་གིས་དེ་བས་སྤུས་དག་གོང་ཁེའི་ཚོང་ཟོག་ཉོ་ཐུབ་པ་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མཚོན་ཡོད། སྤྱིའི་ཆ་ནས་བཤད་ན། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་དངོས་གནས་འདྲ་མཉམ་མིན་པར་གྱུར་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱིའི་འཚོ་བ་སྔར་ལས་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད།
སྐད་ཆ་དྲང་མོར་བཤད་ན་ལེའུ་འདི་ངས་བསམ་ན་ཕིན་ཁུ་ཡིས་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་དེ་འདྲ་བཟང་རྒྱུ་མི་འདུག རྩོམ་པ་པོས་རྒྱུ་ནོར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་བཟུང་ནས་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་ལ་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་ལས་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་སེལ་བར་ལེགས་བཅོས་ཐབས་ལམ་ཐད་ཀར་ལན་བཏབ་མེད། འོན་ཀྱང་རྩོམ་པ་པོས་ཀྱང་འཕེལ་ཕྱོགས་ཡོད་ཚད་ལེགས་བཅོས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་མི་རྣམས་ཀྱིས་གནད་དོན་ལ་དོ་སྣང་དང་ལེགས་བཅོས་ཧུར་ཐག་བྱེད་ངེས་ཡིན་ཞེས་ཤོད་འདུག
དྲུག་པ་ཁོར་ཡུག
དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག་དང་འདྲ་བར་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་ཡང་མིག་སྔར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གྲས་ཤིག་རེད། ཕིན་ཁེས་དཔེ་དེབ་ནང་བཏོན་པའི་ལྟ་ཚུལ་ནི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་སྐྱོབ་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་མིན་ལ། ང་ཚོས་མིག་སྔའི་ཚན་རྩལ་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཚོ་བ་འདོར་དགོས་ཟེར་བའང་མིན་པར། ཚན་རིག་གི་བྱེད་ཕྱོགས་ལྟར་རྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་བཅོས་བྱ་དགོས་ཟེར་བ་དེ་རེད། དཔེར་ན། ཐོན་ཁུངས་ཟད་མི་སྲིད་པ་དང་། ཐོན་ཁུངས་རྙིང་པ་ཟད་གྲོན་མ་བྱུང་གོང་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཐོན་ཁུངས་གསར་བ་བཙལ་ནས་ཚབ་བྱེད་པ་ཤེས་ཐུབ། ཕིན་ཁེ་ཡིས་དབྱིན་ཏི་ལ་ཀན་ཏི་ཡི་བཤད་ཚུལ་ལ་གཞི་བཙོ་ཡོད་དེ། དབུལ་ཕོངས་ནི་ད་གཟོད་ཆེས་ཆེ་བའི་འབག་བཙོག་གི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་ཞེས་བཤད། ཕིན་ཁུ་ཡིས་ཐོག་མར་དབུལ་ཕོངས་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རོགས་བྱས་ནས་ཕྱུག་པོར་འགྱུར་དགོས་བར་འདོད། མིག་སྔར་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་གནམ་གཤིས་དྲང་བདེན་གྱི་འཐབ་འཛིང་པ་ཁ་ཤས་ཀྱིས་དབུལ་ཕོངས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་བཟོ་ལས་གཉེར་ན་ཐཱན་འབུད་ཚད་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས། འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱུག་འགྱུར་ལམ་བུ་ལ་བཀག་རྐྱེན་བཟོ་ཀྱིན་ཡོད་ལ། གཉོམ་ཆུང་གི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཚོ་ངལ་རྩོལ་མང་འདུས་ཅན་གྱི་ཞིང་ལས་སུ་བསྒྱུར་འདོད་པ་རེད། ཕིན་ཁུ་ཡིས་མི་འདི་དག་ལ་འཛེམ་དོགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་སྐྱག་ཁ་ཚུམ་ཟེར།
བདུན་པ་ཞི་བདེ།
མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཀྱིས་བལྟས་ན། དམག་འཁྲུག་ནི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། རྩོམ་པ་པོས་ཞི་བདེ་ནི་དམག་འཁྲུག་ཅིག་མཇུག་འགྲིལ་བ་ནས་དམག་འཁྲུག་རྗེས་མ་འགོ་ཚུགས་པའི་བར་གྱི་དབུགས་ངལ་གསོ་བ་ཙམ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཤད་ཡོད། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་བརྒྱུད་རྗེས་འཛམ་གླིང་འདི་ཡུན་རིང་ཞི་བདེ་ཡོང་བའི་དུས་རིམ་དུ་སླེབས་ཡོད། མིག་སྔར་འཛམ་གླིང་གི་ཡུལ་ལུང་ཁ་ཤས་ན་དམག་འཁྲུག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཁྱབ་རྒྱ་ཆུང་བ་ལས་མེད། ཚོད་དཔག་བྱས་ན་ཕིན་ཁེས་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་འཁྲུག་ལངས་པ་སྔོན་དཔག་བྱེད་མ་ཐུབ། འོན་ཀྱང་མིག་སྔར་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་ཆེ་ཤོས་བྱེད་པའི་ཨུ་རུ་སུའི་དམག་འཁྲུག་ཡིན་ནའང་ཤི་རྨས་བྱུང་བའི་མི་གྲངས་དེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་མིའི་རིགས་ཀྱི་དམག་འཁྲུག་དང་བསྡུར་ན་སྣང་མེད་དུ་བཞག་ཆོག་པའི་ཚད་ལ་སླེབས་ཡོད། ཡུན་རིང་ཞི་བདེ་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཉིང་རྡུལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཞི་བདེར་རེ་སྨོན་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཞི་བདེ་ཕོ་ཉ་ལ་བརྩི་མཐོང་ཆེ་བ་ལས་དྲག་ཤུགས་ཀྱི་དཔའ་བོ་ལ་བརྩི་མཐོང་གང་ཡང་མེད།
བརྒྱད་པ་བདེ་འཇགས་དང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས།
གསར་འགྱུར་སྟེང་དུ་རྒྱུན་དུ་དྲག་ཤུགས་དོན་རྐྱེན་སྤེལ་བ་དང་། ཨ་རིར་རྒྱུན་དུ་བྱུང་བའི་མེ་མདའི་དོན་རྐྱེན་ཡང་འདིའི་ཁྲོད་དུ་འདུས། མི་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་དག་ཉམ་ཐག་མི་སེར་གྱི་གནད་དོན་དང་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཧེ་བག ཡང་ན་ཐལ་དྲགས་པའི་འཇིགས་སྐུལ་རྩ་འཛུགས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཕིན་ཁུ་ཡིས་གཞི་གྲངས་གཞིར་བཟུང་ནས་སྡོམ་ཚིག་ཐོབ་པ་ལྟར་ན། གོ་ལ་ཧྲིལ་བོའི་དྲག་ཤུགས་དོན་རྐྱེན་དང་དྲག་ཤུགས་ཀྱིས་ཤི་བའི་མི་གྲངས་སྤྱིའི་ཆ་ནས་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། གཞན་ཡང་ཚན་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་དང་འགོག་སྲུང་ཡོ་བྱད་གསར་པ་སྣ་ཚོགས་གསར་གཏོད་བྱས་པ་དེས་ཀྱང་དཔེར་ན་འགྲིམ་འགྲུལ་ལས་འཛོལ་སོགས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཉེན་ཁ་སོགས་ཇེ་ཆུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད། གནམ་གཤིས་སྔོན་བརྡ་དང་། བདེ་འཇགས་སློབ་གསོ། སྨན་བཅོས། གློག་ཤུགས་མ་ལག ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་སོགས་ཐད་ཀྱི་ཡར་ཐོན་གྱིས་ཀྱང་རང་བྱུང་གནོད་འཚེ་ཡི་ཉེན་ཁ་ཇེ་ཆུང་དུ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།
དགུ་བ་དམངས་གཙོ།
རྒྱལ་ཁབ་ཅེས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས་དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་དྲག་ཤུགས་དང་སྲིད་དབང་སྒེར་གཅོད་ཀྱི་དྲག་ཤུགས་བར་དོ་མཉམ་ཡོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཧུའོ་པུའུ་སིའི་བརྩམས་ཆོས༼་ལི་ཝེ་ཐན༽ཞེས་པའི་ནང་གི་དགོངས་པ་ལྟར་ན། མིའི་རིགས་ཀྱིས་རང་བྱུང་རྣམ་པའི་གནོད་འཚེ་དང་འཇིགས་སྣང་མི་ཐེབས་པའི་ཆེད་དུ་རང་བྱུང་གི་ཁེ་དབང་དོར་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པ་རེད། ཕིན་ཁེས་དམངས་གཙོ་ཡིས་དམིགས་ཡུལ་དེ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་དུ་བཅུག་ཐུབ་པ་དང་། མི་དམངས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་ལྟར་འཚོ་བ་དོན་གཉེར་བྱེད་ཆོག་པ་དང་དུས་མཚུངས་སུ་ཁྲིམས་མེད་ལུགས་མེད་ཀྱི་གནོད་འཚེ་མི་ཕོག་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ནས། མི་རྣམས་ལ་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དུ་འཇུག་པ། བཙན་དབང་དང་སྲིད་དབང་གདུག་རྩུབ་ཅན་མི་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས་ཞེས་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། དེར་བརྟེན། མིག་སྔར་འཛམ་གླིང་གི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དམངས་གཙོ་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་། དུས་མཚུངས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོང་ཡང་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
བཅུ་བ་དབང་ཆ་འདྲ་མཉམ།
མི་རྣམས་ཀྱིས་མི་གཞན་ལ་སྙད་འདོགས་རྒྱུར་གོམས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཞེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། དཔེར་ན་ལུས་རྟེན་མཐོང་ཆུང་དང་རིགས་རྒྱུད་རིང་ལུགས། མཚན་མཐུན་དགའ་རོགས་ལ་ཞེད་སྣང་སྐྱེས་པ་སོགས་འདིའི་ཁྲོད་དུ་ཚུད། དམངས་དབང་གི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཚང་མས་གནས་ཚུལ་དེ་ལེགས་བཅོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་དང་། བུད་མེད། མཚན་མཐུན་དགའ་རོགས་ཚོགས་པའི་ཁེ་དབང་གི་གནས་ཚུལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་བཅོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དབང་ཆ་འདྲ་མཉམ་དེ་འཕེལ་ཕྱོགས་གཙོ་བོའི་རིན་ཐང་ལྟ་བར་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་དུས་རབས་ཀྱི་དར་སྲོལ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མི་རབས་གསར་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་ལ་འཕོ་འགྱུར་འབྱུང་དུ་འཇུག་སྲིད་པས་རེད།
བཅུ་གཅིག་པ་ཤེས་བྱ།
མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་དབང་ཆའི་སྤྱི་ཆིངས་ལ་གཞིར་བཟུང་ན། སློབ་གསོ་ནི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡིན་ལ། དེང་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་མང་ཆེ་བས་སྤྱི་ཆིངས་འདིར་མིང་རྟགས་བཀོད་ཡོད། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་དེ་ཡང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད། གང་ལགས་ཤེ་ན།་སློབ་གསོ་ནི་དུས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དབང་ཆ་ཆེ་བ་དང་ཕྱུག་པོའི་དམིགས་བསལ་དབང་ཆ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པར་ཡོ་རོབ་གླིང་དུ་འབྲི་ཀློག་གི་ནུས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་མཁན་བརྒྱད་ཆའི་གཅིག་ཀྱང་ཟིན་མེད་ཀྱང་། ད་ཆ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་མི་83%གྱིས་འབྲི་ཀློག་གི་ནུས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཡིག་རྨོངས་མི་ཚོགས་གཙོ་བོ་དབུལ་ཕོངས་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ཁེབས་ཡོད། འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའི་མི་ཡིས་ཐོན་ཁུངས་དང་སེམས་ཤུགས་སྤྱད་ནས་ཤེས་བྱའི་སློབ་གསོ་ལ་འགྲོ་སོང་བཏང་ཆོག གཞན་ཡང་ཧྥུ་ལིན་གྱི་ཕན་ནུས་弗林效应ལ་གཞིགས་ན། མིའི་རིགས་ཀྱི་བློ་རིག་དུས་རབས་གཅིག་གི་ནང་དུ་འཕར་བའི་རྣམ་པ་མངོན་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་སྔར་ལས་བཟང་བའི་འཚོ་བཅུད་ཐོབ་པ་དང་སྔར་ལས་ཉུང་བའི་ནད་རིགས་བྱུང་བས་ཡིན།
བཅུ་གཉིས་པ་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད།
མི་ལ་ལས་དངོས་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མི་རྣམས་འཛད་སྤྱོད་རིང་ལུགས་ལ་མགོ་འཁོར་བར་སྐུལ་འདེད་བྱེད་ཡོད་ཅེས་དོགས་པ་ཟ་བ་དང་། འཛད་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཕྱིར་རིག་གནས་ཐད་ཡར་རྒྱས་བརྩོན་ལེན་མི་བྱེད་པ་རེད་འདོད་ཀྱིན་ཡོད། དོན་དངོས་ཐོག་དངོས་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པ་དེས་མི་རྣམས་ལ་ལས་ཀའི་དུས་ཚོད་ཇེ་ཉུང་དུ་ཕྱིན་དུ་བཅུག་ཡོད་ལ། ཁོམ་ལོང་གི་དུས་ཚོད་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གིས་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་ཆོག་མ་ཟད། བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་དེ་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཀྱང་བཏོད་ཡོད། མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཆེས་འོད་སྟོང་འབར་བའི་དུས་སྐབས་ནི་ད་ལྟའི་དུས་རབས་འདི་ཡིན་པ་ཁོ་ཐག་རེད། དེ་བས་གལ་ཆེ་བ་ཞིག་ནི། རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་དེ་དག་ནི་དབང་གྲགས་ཅན་དང་ཕྱུག་པོའི་ཆེད་སྤྱོད་མིན་པར་མི་མང་ཆེ་བར་དབང་བ་ཡིན།
བཅུ་གསུམ་པ་བདེ་སྐྱིད།
དེ་ན་ང་ཚོ་སྔར་ལས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པར་གྱུར་སོང་ངམ། དཔལ་འབྱོར་རིག་པ་མཁས་ཅན་དབྱི་སི་ཐེ་ལིན་གྱིས་ལོག་འགལ་སྨྲ་བ་ཞིག་རྙེད་པ་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ནང་དེ་བས་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའི་ཆ་རྐྱེན་གྱིས་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་བལྟོས་བཅས་ཀྱིས་དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པར་འགྱུར་སྲིད་མོད། འོན་ཀྱང་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྡོད་དམངས་དེ་དབུལ་ཕོངས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྡོད་དམངས་ལས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་བསྡུར་ཚེ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་བས་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱལ་དམངས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས་ཀྱང་ཆེ་རུ་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་མེད། ལོག་འགལ་སྨྲ་བ་དེས་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་སྔོན་དཔག་ཇེ་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད་པས་རྒྱུ་ནོར་ལས་བྱུང་བའི་འགྱུར་ལྡོག་གི་མྱོང་ཚོར་ཡང་མངོན་གསལ་དོད་པོ་མེད། གསལ་པོར་བཤད་ན། འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དེས་དོན་དངོས་ཐོག་མི་རྣམས་དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་དུ་བཅུག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སེམས་དེ་སྔོན་དཔག་གི་ཚད་ལ་སླེབས་སུ་བཅུག་མེད།
གོང་གི་སྡོམ་ཚིག་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་ཆེད་དུ། ཕིན་ཁེ་ཡིས་གཞི་གྲངས་འབོར་ཆེན་དང་དོན་དངོས་གང་མང་དྲངས་ནས་མིའི་རིགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཡར་ཐོན་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡར་ཐོན་འགྲོ་མཚམས་འཇོག་མི་སྲིད་པ་དང་། མིའི་རིགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ལེགས་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་སྐོར་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། མིའི་རིགས་ཡར་ཐོན་ཡོང་བའི་བྱ་རིམ་ཐོགས་ཐུག་མེད་པ་ཞིག་མིན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། མིག་སྔར་མིའི་རིགས་ཡར་ཐོན་ཡོང་བར་བཀག་རྐྱེན་འགའ་ཤས་འདུག་སྟེ། བཀག་རྐྱེན་དང་པོ་ནི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་མེད་རང་སོར་གནས་པ་རེད། བཟོ་ལས་གསར་བརྗེ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་དཔལ་འབྱོར་འཕར་སྣོན་བྱུང་བའི་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་བ་ནི་མགྱོགས་མྱུར་ངང་འཕར་སྣོན་བྱུང་བ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་ལོ་རབས་བདུན་བཅུ་པ་ནས་བཟུང་། ལོ་རེའི་འཕར་ཚད་ཕྱེད་ཀ་ལྷག་ཙམ་ལྷུང་ཡོད། བཀག་རྐྱེན་གཉིས་པ་ནི་བློ་འབྱེད་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་གཡོན་ཐལ་ཆེ་བ་དང་གཡས་ཐལ་ཆེ་བའི་དམངས་བཅུད་རིང་ལུགས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འདོད་ཕྱོགས་ནི་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འགྲན་རྩོད་零和竞争བསམ་བློ་ཡིན་པ་དང་། གཡོན་རུའི་བསམ་པར་དཔལ་འབྱོར་རིམ་གྲས་བར་ནི་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འགྲན་རྩོད་ཡིན་པ་དང་། གཡས་རུའི་བསམ་པར་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་བར་ནི་ཁྱོད་ཤི་ང་གསོན་གྱི་འགྲན་རྩོད་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་ཡོད། བཀག་རྐྱེན་འདི་དག་ལ་ཕིན་ཁེ་ཡིས་ལེགས་བཅོས་ཡོང་སྲིད་པའི་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཕིན་ཁེ་ཡིས་སུའེ་ཏེན་ཁ་ལོ་ལིན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་ཆེན་མོ་ཧན་སི་རོ་སི་ལིན་གྱི་སྐད་ཆ་གཡར་ནས་ང་ནི་སྤྲོ་སྣང་རིང་ལུགས་པ་མིན། ང་ནི་ཧ་ཅང་གཟབ་ནན་ཅན་གྱི་ལྟོས་དབང་རིང་ལུགས་པ་可能主义者ཞིག་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། ཡར་ཐོན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་མཁན་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་དང་། གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ། ལམ་ལུགས་བཟང་པོ་བཅས་ལ་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།
བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཁྲོད་དུ། ཡར་ཐོན་ནི་མཇུག་འབྲས་ཡིན་ལ། མིའི་རིགས་ཡར་ཐོན་ཡོང་རྐྱེན་ནི་རྗེས་དཔག་དང་། ཚན་རིག མི་ཆོས་རིང་ལུགས་བཅས་ཡིན། དེར་བརྟེན། ཕིན་ཁེ་ཡིས་རྒྱས་བཤད་འབོར་ཆེན་བྱས་ནས་ཡར་ཐོན་ལ་ལ་དག་འབུད་བྱས་རྗེས། འདུ་ཤེས་རྗེས་མ་འདི་གསུམ་ལ་དག་འབུད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།
ཐོག་མར་རྗེས་དཔག་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རྗེས་དཔག་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། དཔེར་ན་ཆོས་ལུགས་པ་དང་དེ་བཞིན་འཆར་ཡན་རིང་ལུགས་པ་ལྟ་བུ། ཁོ་ཚོས་ཚོར་སྣང་དང་ཐད་ཚོར་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པ་ལས་གཏན་ཚིགས་དང་རྗེས་དཔག་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་དེང་སྐབས་ཀྱི་འཛམ་གླིང་དུ་རྗེས་དཔག་གི་ཆེས་ཆེ་བའི་དགྲ་བོ་ནི་ཤེས་རྨོངས་དང་ཕྱོགས་རིས་མིན་པར་ཆབ་སྲིད་ཅན་ཡིན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མི་རྣམས་ཉིན་རེ་ལས་ཉིན་རེར་སྣེ་གཉིས་ཅན་དུ་ཕྱོགས་ལྷུང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཨ་མེ་རི་ཀའི་གཡས་གཡོན་ལངས་ཕྱོགས་གཉིས་ཏེ་བལྟོས་མེད་ཀྱི་རང་དབང་ཕྱོགས་ཁག་དང་བལྟོས་མེད་ཀྱི་བག་འཁུམ་ཕྱོགས་ཁག་གིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་དེ་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ་བརྒྱ་ཆའི་བཅུ་ནས་བརྒྱ་ཆ་ཉེར་གཅིག་བར་འཕར་ཡོད། ཆབ་སྲིད་ལངས་ཕྱོགས་སྣེ་གཉིས་ཅན་དེས་ཐལ་དྲགས་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་ཁྱབ་དུ་སྣང་བས་རྗེས་དཔག་གི་བསམ་བློ་ལ་གནོན་ཤུགས་ཐེབས་སོང་། འོན་ཀྱང་ཕིན་ཁེ་སྔར་བཞིན་ལེགས་བཅོས་ཡོང་བར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྗེས་དཔག་མིན་པའི་བསམ་སྤྱོད་ཀྱི་འགྲན་སློང་ལ། རྗེས་དཔག་གིས་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཚོས་ནམ་ཡང་གོམ་གང་ཕྱིར་བཤོལ་དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཆར་བསམ་བློ་གཏོང་བ་མ་ཟད་། རིགས་འདེད་ཀྱི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ངེས་རེད།
དེ་ནས་ཚན་རིག་རེད། ཕིན་ཁེས་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཆེས་ངོམ་རུང་བའི་གྲུབ་འབྲས་ནི་ཚན་རིག་ཡིན་པ་དང་། མིའི་རིགས་ཀྱི་དངོས་ཁམས་དང་། རྫས་འགྱུར། གསོ་རིག སྐྱེ་དངོས། ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ་སོགས་ཚན་རིག་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཚང་མ་མི་སེམས་འགུལ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན་ཚན་རིག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲུམ་རིམས་ཀྱི་ནད་དུག་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བཟོས། འོན་ཀྱང་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བ་ཁོ་ནར་འབྲུམ་རིམས་འགོས་ནད་ཀྱིས་མི་དུང་ཕྱུར་གསུམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་པ་རེད། དེ་ན་ཚན་རིག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ད་དུང་མི་ཁ་ཤས་དགྲ་སེམས་ཡོད་པ་རེད་དམ་ཞེ་ན། གཙོ་བོ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཐལ་དྲགས་དམིགས་དོན་རིང་ལུགས་པ་དང་ཤེས་མེད་སྲིད་ཚོང་པ་(ཡང་ན་བསམ་ངན་བཅིངས་ཡོད་པའི་སྲིད་ཚོང་པ) འི་གཏམ་སྤྱོད་ལས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ་ཡིན། ཡིན་ནའང་དོན་དངོས་ཐོག་མི་དེ་ཚོས་ཚན་རིག་ལ་ཚིག་མཚོན་འདེབས་པ་དེས་ཚན་རིག་མགོ་མཇུག་སློག་མི་ཐུབ། གང་ཡིན་ཟེར་ན། ཚན་རིག་གིས་ཚོད་དཔག་ཅིག་བཏོན་ནས་དེ་ར་སྤྲོད་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་བདེན་ལུགས་རྟོགས་ཐུབ་མིན་ཐད་འབད་པ་ལྷོད་མེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
མཇུག་མཐར་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་རེད། སི་པིན་ནོ་ཧྲ་ཡིས་རྗེས་དཔག་གི་སློབ་སྟོན་མྱོང་མཁན་ཏེ་རྗེས་དཔག་གི་བྱེད་ཕྱོགས་བཟུང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་དོན་གཉེར་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན། ཁོ་ཚོས་དོན་གཉེར་བྱེད་པའི་རིགས་ཏེ་ཁོ་ཚོས་གཞན་དོན་དོན་གཉེར་བྱེད་ཀྱིན་པའི་རིགས་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཡོད། སྐད་ཆ་འདིའི་ངོ་བོ་ནི་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་ཤོད་ཀྱིན་པ་དེ་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་གང་ཅི་ཐད་ལ་ཡར་ཐོན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་མིའི་རིགས་དར་རྒྱས་ཆེས་ཆེ་བ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་དམིགས་འབེན་ནི་མི་ཆོས་རིང་ལུགས་དེ་ཉིད་ཡིན།
ཟུར་ལྟའི་ཡོངས་ཁུངས། 当下我们还需要启蒙吗？ | 胡涂说 (hutusi.com)